Column Muus Groot: Lijsttrekkerstrijd in Gelderland, maak er geen Laurel&Hardy van

De PvdA van Hans Spekman wil af van bestuurscommissies die een ondoorgrondelijke voordracht doen voor een lijsttrekker. En de Gelderse PvdA volgt hem. De ramen moeten open. Lijsttrekkers moeten democratisch gekozen worden. Kandidaten moeten zich met elkaar meten in een openbare strijd. De opvolging van Job Cohen staat model.

Zo gaan we de lijsttrekker voor de  Statenverkiezingen in maart 2015 aanwijzen, besloot het gewest Gelderland op 9 mei in Tiel. Voorstanders voorzagen overal in de provincie hitsige media het nieuws openen met de lijsttrekkersdebatten van de PvdA.  Lauriks&Huurman, eensgezind Arnhem& Nijmegen vertegenwoordigend, konden zich absoluut geen alternatieve binnenskamerse procedure meer voorstellen.

Acht jaar geleden mochten de  6000 Gelderse PvdA-ers  een keuze maken uit  twee voor verreweg de meeste leden onbekende politici. Nooit tegengekomen in de media, nergens in debat gezien. Op grauw gerecycled papier werden ze gepresenteerd als kruideniersklerken. De elektronische stemmers moesten als het ware op de tast  de lijsttrekker aanwijzen. Wij, de leden,  hoorden er weer van  toen de gekozen lijsttrekker was verscheurd door de roofdieren van de rivaliserende partijen en de hyena’s in de fractie.

Het kan ook anders. De Arnhemse partijgenoten hadden volop kennis van hun kandidaten bij de jongste  gemeenteraadsverkiezingen.  Alleen: er was maar een (1) kandidaat.  Wel een  goeie: Martien Louwers. Maar het blijft (g)een keuze uit 1.

Onder een zaterdags meizonnetje in Tiel leken de gewestelijke afgevaardigden vooral  druk met de vraag: gaan we de dorre gang van de partijcommissies of komt er een spetterende ledenraadpleging. Een pleidooi voor ‘nuchterheid a.u.b.’ woei 024 en 026 voorbij. Blijmoedig aanvaardde het duo Lauriks&Huurman de productieopdracht voor lijsttrekkersdebatten.

Bang voor rare types hoeven we niet te zijn. De kandidaten  moeten eerst nog langs de vleeskeuring van het gewest. Een Karel de Gelder(!)  die als Had-je-me-maar een raadszetel in Amsterdam veroverde moet er uit gezeefd worden,  evenals gelegenheids-pg’s en onmogelijke egotrippers.

Over verreweg het moeilijkste, het debatformat,  ging het niet in Tiel. De lijsttrekker krijgt mijn stoel als fractievoorzitter in de Staten. Ik sta hem graag af aan haar of hem die door de leden op het schild wordt geheven. In Tiel zweefde  de naïeve veronderstelling door de zaal dat lijsttrekkerverkiezingen  als vanzelf  publiciteit en bewondering zouden oogsten. Vergeet het maar. Het theater van politiek&publiciteit heeft hoge drempels.

In Tiel kwamen ze niet langs daarom noem ik een paar proceseisen:

• Zeker 4 kandidaten, van binnen en buiten de Staten. Het liefst een uit elke regio.
• 1/3^e van de leden (2duizend) moet naar een van de, minstens 10, debatten worden gelokt.
• Geen zoetsappige gesprekjes van het type ‘koekoek één zang’ maar messcherpe debatten.
• Aan de kandidaten moeten duidelijke prioriteiten worden ontlokt uit al het moois dat ons verkiezingsprogramma biedt aan natuur, cultuur, economie en solidariteit.
• Aan de achterkant van het gelijk moet de onderhandelingsvaardigheid van de lijsttrekkers-in-spe beproefd worden.
• Geen humbug, wel humor.
• Het kader van elke afdeling gaat bij alle leden langs om ze persoonlijk naar een van de debatten te noden.

Niet alleen ons electoraat, maar ook onze leden zitten in de verdrukking. Het wordt tijd hen ‘comfort’ te bieden. Canvassen dus in de eigen gelederen en de trouwe partijgenoten naar de debatten  (ver)leiden. Ik wens Lauriks&Huurman succes. Maak er geen Laurel&Hardy van!

Muus Groot