Mijnke Bosman: Op de grote stille heide

In Gelderland doen schaapkuddes al jaren nuttig werk. Zij dragen bij aan het natuurbeheer van de heide. Het begrazen door schapen is voor sommige heidevelden essentieel. De schapen zorgen voor topkwaliteit hei. Bovendien zijn ze een toeristische trekker. De aaibaarheid van een gehoede kudde schapen met een herder is nog steeds groot.

Probleem voor de gehoede schaapskudden is dat ze niet zonder subsidie kunnen overleven. Jarenlang heeft het rijk de kuddes gesubsidieerd. Niets aan de hand. Enkele jaren geleden is het rijk daarmee gestopt. De provincie heeft vervolgens na veel aandringen van vooral de CU en de PvdA subsidie verleend. Vorig jaar leek daaraan een einde te komen. De kuddes moesten  leren om hun eigen broek op te houden en ondernemender worden. In 2013 zouden ze voor het laatst subsidie krijgen. De gedeputeerde was bereid de kuddes te ondersteunen bij de transitie naar meer ondernemerschap. Op verzoek van de PvdA-fractie zou de gedeputeerde rapporteren over de stand van zaken in september 2013.

Al gauw bleek dat de gedeputeerde had gesproken tegen dovemansoren. Er kwam geen herder met vragen hoe hij ondernemender moest worden. De PvdA-fractie heeft daarvoor wel begrip. De herders vinden zichzelf ondernemend genoeg en de mogelijkheden om de schapen te gelde te maken zijn bij hen bekend. Die zijn en blijven beperkt.

De gedeputeerde is meestal nogal vasthoudend. Geen subsidie is geen subsidie. Het was dan ook een verrassing dat hij in september met een voorstel kwam om de gehoede kuddes toch te blijven subsidiëren. De subsidie gaat nu niet naar de kuddes maar naar terreinbeheerders die de kuddes inzetten voor natuurbeheer. Natuurbeheer door schapen is duurder dan andere vormen van beheer. Voor dat verschil krijgen de terreinbeheerders een bijdrage. Het ondernemerschap van de kuddes bestaat er in dat ze via offertes een contract moeten afsluiten met een terreinbeheerder. Dit alles past in de huidige opvatting dat de provincie zich terugtrekt en het halen van provinciale doelen zo veel mogelijk decentraliseert naar organisaties en burgers. De participatiesamenleving, ook voor schapen!

De PvdA-fractie is ervan overtuigd dat de terreinbeheerders de schapen zullen blijven inzetten. Er was een probleem met de Ginkelse en de Edese heide, die grotendeels eigendom zijn van defensie. De provincie geeft geen subsidie aan ministeries. De gedeputeerde heeft een toezegging gedaan om ook deze kuddes tegemoet te komen, zij het niet met het maximaal mogelijke bedrag. De bal voor het resterende bedrag ligt nu bij defensie en de gemeente Ede, die er zeker belang bij heeft om de fraaie heides als toeristische trekker te behouden.

Met de nieuwe regeling is een eind gekomen aan het jaarlijkse debat in de Staten over de subsidie aan de schaapskuddes. Eigenlijk jammer, want het debat leidde meestal tot veel hilariteit. Het ontbrak er nog net aan dat iemand het lied Op de grote stille heide inzette.

Mijnke Bosman – Statenlid