Oefenen in partijdemocratie

Zaterdag 12 december 2015 vond in Velp een bijzonder voorcongres plaats voor het gewest Gelderland. Een experiment waar de gewesten Zeeland en Gelderland voor benaderd zijn door het partijbestuur en het congrespresidium. De PvdA wil haar leden meer direct betrekken bij de besluitvorming over koers, programma e.d. Twee methodes werden uitgeprobeerd: een online forum waar leden in discussie kunnen gaan, voorstellen kunnen lanceren en ondersteunen en op twee plaatsen een regionaal voorcongres waar in principe alle leden welkom zijn en waar die leden hun stem kunnen laten horen.

Het gewestelijk bestuur heeft samen met het partijbureau een programma gemaakt gebaseerd op het programma Van Waarde. 3 concept uitspraken over zorg, werk en internationale solidariteit lagen voor. 

Het voorcongres werd geopend door gewestelijk voorzitter Jean Eigeman. Hij hield een pleidooi om oog te blijven houden voor verbinding en samenhang. Nederland staat er goed voor, 80 % heeft het goed tot zeer goed en dus ook veel te verliezen. 20% zit in de hoek waar de klappen vallen, daar moeten sociaal democraten in het bijzonder oog voor houden. Ook bepleitte hij scherp te blijven in het hoog houden van de internationale solidariteit, het “wij tegen zij”, het “hier tegenover daar” is niet goed. We leven in 1 wereld, die moet heel blijven voor iedereen. 

Anna Lena Hedin, Statenlid en ambassadeur Van Waarde sloot hierbij aan en kwam met een aantal praktische voorstellen om daar werk van te maken door de samenwerking tussen PvdA vertegenwoordigers te verbeteren en regionaal te kijken waar behoefte aan is en van elkaar te leren. 

Hans Spekman hield een inspirerende betoog over waarom we lid willen zijn van de PvdA, over ledendemocratie en over de uitwerking in Van Waarde. Sociaal democraten worden gedreven door een verlangen naar saamhorigheid, ook in een tijd van voortwoekerend individualisme en eigen belang. Samen zoeken naar nieuwe verbindingen, gebruik maken van oude ideeën over coöperaties waarin gemeenschappen verbinding zoeken in gezamenlijk belang in vormen van verzekering, zorg, onderwijs, cultuur e.d. Leden moeten sterker betrokken worden bij het ontwikkelen van die ideeën, zij moeten direct kunnen bijdragen aan de ontwikkeling waarin we nieuwe vormen van solidariteit tot stand brengen tegen de afbraak van een publieke sector die voor sociale zekerheid en basis veiligheid wil blijven zorgen. Angst en boosheid zoals door het Front National in Frankrijk, door Donald Trump in de VS en door Wilders in Nederland worden opgeroepen vragen om een nieuwe strijd voor sociale rechtvaardigheid, die de PvdA als een partij met betrokken leden wil aangaan, zowel in eigen land, in Europa als elders in de wereld. 

Het voorcongres buigt zich vervolgens onder leiding van presidiumlid Margot Kraneveld en Jean Eigeman eerst over het vraagstuk van werk en inkomen. Er wordt gekozen voor een vrije vorm waarbij zo veel mogelijk van de ruim 35 leden aan het woord kunnen komen. 

Er ligt een motie over het onderwerp voor en daar reageren mensen op. Wat mist er, wat is sterk, wat kan beter. Heeft de concept uitspraak voldoende focus. Het leidt o.m. tot de oproep om uitdrukkelijk meer aandacht te geven aan armoedebestrijding. Het voorcongres wil ook een uitspraak over het beter (tegen) sturen in de perverse effecten voor de loonkosten door aanbestedingen en een andere benadering van arbeid en werk, meer op levensloop gericht en ruimte voor andere vormen dan betaald werk, basiszekerheid over loon, opvang bij uitval en aandacht voor preventie.

In het tweede blok over zorg en zeggenschap gaat het voorcongres dieper in op het belang van zorg op maat en op het toegankelijk houden van lokale voorzieningen. Zelfregie mag niet ten koste gaan van de kwaliteit, maar ook moet voorkomen worden dat mensen opgescheept worden met een aanpak waar ze niet om gevraagd hebben. Ook mag bureaucratie en regelgeving niet belangrijker zijn dan passende zorg. De PvdA heeft hierin een belangrijke taak en moet lokaal streven om met hulp van coöperatieve samenwerkingsverbanden zeggenschap en zorg in balans te houden.

Om lokaal en regionaal de uitkomsten concreet te maken, gaat ook het gewestelijk bestuur, samen met de Statenfractie en lokale afdelingen aan de slag door het werkplan 2016 aan te passen.

Het voorcongres wordt besloten met een korte discussie over een motie van de Jonge Socialisten waarin aangedrongen wordt op een scherpere koers van de Tweede  Kamerfractie. Dat levert opnieuw een levendige discussie op zonder een duidelijke uitspraak, behalve dat het de moeite waard is die discussie voort te zetten op het online ledenforum en op het congres 13 februari 2016.

In de terugblik is veel waardering te horen over deze nieuwe vorm, ook afgevaardigden hebben het idee dat er meer ruimte is voor inbreng en dat het debat dieper gaat. De bijdrage van Hans Spekman is zeer op prijs gesteld, met passie en overtuiging zij we gezamenlijk met de waarden van onze partij aan de slag geweest.

Jean Eigeman