De omgevingswet: op naar een gezond landschap

Het congres Gelderland ziet ruimte begon afgelopen woensdag 7 juni wat anders dan verwacht. Nazmiye Oral opende de bijeenkomst door bij een van de bezoekers op schoot te gaan zitten. Daar vertelde ze een verhaal over een logeerpartij bij iemand die politiek ver van haar af staat. Zonder met elkaar in discussie te gaan leerden ze dat ze, met alle verschillen, allebei mens zijn en daarmee met elkaar verbinden. Jan Terlouw riep vervolgens – net als in zijn veel geroemde bijdrage aan De Wereld Draait Door van een paar maanden geleden – op tot vertrouwen. Alleen samen kunnen we de uitdagingen van de toekomst aan. Klimaatverandering lossen we niet op met de ruggen naar elkaar.

Verbinding en vertrouwen. Het zijn de voorwaarden voor een mooie samenleving. Maar ook begrippen die zelden te horen zijn op een bijeenkomst over planologie en ruimtelijke ordening. Maar alles wordt anders, met de komst van de omgevingswet, en dat werd hier bewezen. In die omgevingswet worden talloze wetten, regels en bepalingen waarin geschreven staat hoe de fysieke leefomgeving eruit hoort te zien samen gevoegd. Op basis van een omgevingsvisie gaan overheden straks samen met inwoners aan het werk. Met elkaar.

Rijksoverheid, provincies en gemeenten maken allemaal zo’n omgevingsvisie. Die van het rijk heeft invloed op die van provincies en gemeenten, maar andersom geldt dat evenzeer. Dat kan niet zonder vertrouwen in elkaar, kan niet zonder samenwerking. Tussen overheden, maar ook met inwoners, bedrijven en maatschappelijke organisaties. Mensen maken ons land, dat is altijd zo geweest. Die grondgedachte komt weer terug, en dat is maar goed ook.

Vroeger schreven we ruimtelijke structuurvisies vol van regels en uitgangspunten. Die gingen over wat mag en wat niet. Eenduidig. Een omgevingsvisie is anders. Die gaat over wat we willen. En dat was te merken op het congres. Het ging over vele meer dan regels alleen. Het ging over mobiliteit en hoe mensen zich bewegen. Het ging over werk en een economie zonder afval. Het ging over onderling vertrouwen en samenwerking. Maar bovenal ging het over de toekomst, over het land dat we willen doorgeven.

De komende weken praten we in Provinciale Staten verder over de omgevingsvisie. Die wordt in 2018 vernieuwd, dus moeten we nu aan de slag. Want met de komst van de omgevingswet en alle veranderingen die dat met zich meebrengt is er veel werk te doen, we moeten de provincie als het ware opnieuw uitvinden.

Op het congres hebben we veel inspiratie opgedaan, op 14 juni praten we door over een startnotitie, het begin van het werk aan de vernieuwde omgevingsvisie. Daarin zullen we gezondheid tot speerpunt maken. Goed wonen betekent ook schone lucht en voldoende stilte. Tijdens het congres bleek dat de manier waarop we het landschap inrichten mensen soms letterlijk ziek kunnen maken. Daar moeten we als overheid op inspelen, de gezondheid van mensen moet uitgangspunt zijn bij de inrichting van ons landschap.