Algemene Beschouwingen Begroting 2013: PvdA pleit voor partnerschap

Afgelopen Statenvergadering werd de provinciale begroting voor 2013 behandeld. Statenlid Muus Groot sprak de volgende Algemene Beschouwingen uit namens de PvdA Gelderland, en maakte duidelijk waar de partij voor staat en waar we naar toe willen in Gelderland.

Het is een dikke pil, de begroting,  zinderend van activiteiten, met grote zaken en kleine pareltjes. Zo’n pareltje is de aankondiging  van een onderzoek naar de betekenis van de sportvereniging voor cohesie en integratieprocessen in de wijk.

Dat neemt niet weg dat we een begroting in de parkeerstand voor ons hebben. Bij de behandeling van de Voorjaarsnota 2013  moeten we nog eens 9 miljoen bezuinigen om het natuurakkoord te financieren en daarboven  de stelpost van 26 miljoen. Het komt het er op neer dat we de begrotingsbehandeling deels naar de Voorjaarsnota verplaatsen, als we beter kunnen zien hoe groot de schade is, hoe we die gaan betalen, en welke middelen we willen inzetten voor een minder harde landing.

Sociaal werkgeverschap
Gelderland doet het niet slecht op het gebied van werkgelegenheid. Toch zijn er punten van zorg. De jeugdwerkloosheid neemt toe. Eind 2010  al 9% van de jongeren tussen 15 en 24 jaar. Bijna één op de tien jongeren loopt het risico van een achterstand op de arbeidsmarkt die moeilijk kan worden ingehaald. De PvdA wil een bijdrage leveren aan het bestrijden daarvan en in het vervolg op het initiatief voor Social Return werken we  aan een voorstel om jongeren een kans op werk te bieden als trainee of via een werkervaringsplaats. Het gaat om jongeren met een MBO-, een HBO- of een universitaire opleiding en om plaatsing bij gemeenten en aanverwante organisaties. In onze gedachten is voor de provincie  een actieve rol weggelegd als regisseur. Verder rekent de PvdA er op dat SW bedrijven voor sociale werkvoorziening worden betrokken bij inkoop en aanbesteding.

Dan de zelfstandige ondernemers zonder personeel. Dat is een kwetsbare groep, die wel wat aandacht van de provincie kan gebruiken.  De PvdA vraagt de provincie een debat te organiseren waar ZZP-ers hun zorgen en vragen kwijt kunnen. Een van de problemen is het vinden van betaalbare werkruimte. En dat met zoveel leegstand van bedrijfsgebouwen en kantoren.

In Gelderland blijkt de reistijd van huis naar het werk aan de lange kant te zijn, zowel per auto als met het openbaar vervoer. Nu er wordt gewerkt aan een prioritering bij de wegenaanleg en het verbeteren van het openbaar vervoer zou de bereikbaarheid van banen een factor van gewicht moeten zijn. De PvdA heeft hiervan bevestiging gevraagd bij Gedeputeerde Staten.

Voor MBO-leerlingen, die nog geen 18 zijn, kunnen de reiskosten naar school een belemmering zijn om het onderwijs van hun keuze te volgen. Het regeerakkoord belooft in 2015 een kortingkaart voor het openbaar vervoer voor alle studenten: inclusief de MBO-ers. In de achterliggende periode is onze provincie te hulp geschoten met een kortingskaart. De PvdA heeft aan Gedeputeerde Staten gevraagd of het maatregelen in overweging heeft, dan wel  vervoersregelingen kan bevorderen, om de   komende twee jaar te overbruggen.

Partner van de gemeentes
De provincie beschouwt zichzelf als een partner van de gemeenten. Veel van de gemeenten hebben het moeilijk onder andere door tegenvallers in de grondexploitatie. Het aantal taken van de gemeenten wordt steeds verder uitgebreid. Verondersteld wordt dat uitvoering van  taken door de gemeenten kan leiden tot meer efficiency en kostenbesparing. Of dit juist is, is vooralsnog onbewezen. Gisteren bood  Pieter Hilhorst hoop in zijn  column over de ´politiek van nabijheid´ in De Volkskrant. Wachtlijsten en  het schrappen van voorzieningen kunnen voorkomen worden door problemen in een vroeg stadium in hun samenhang aan te pakken.

Intussen krijgen de gemeenten bij voorbaat minder geld dan het Rijk of de provincie voor dezelfde taken nodig hadden. De PvdA is een voorstander van een vorm van partnerschap waarbij gezocht wordt naar mogelijkheden voor ondersteuning van gemeenten waar problemen ontstaan. Daarom gaan wij van harte akkoord met de in de begroting opgenomen bijdragen aan de MUG-gemeenten en aan Beuningen.

Als PvdA willen we de suggestie doen dat een gemeente die tot het gaatje gaat om de artikel 12 status te ontlopen van de provincie extra ondersteuning kan krijgen. Dit om stagnatie van  projecten – waar de provincie zelf in geïnteresseerd is – bijvoorbeeld  via cofinanciering, te voorkomen.

Concrete problemen doen zich voor in het cultuurbeleid en bij het beheer en de aanleg van natuur en landschap. Van de gemeenten en van de zelforganisatie van burgers worden wonderen verwacht. Op sommige plaatsen zullen mooie initiatieven worden ontwikkeld. Maar we moeten de vinger aan de pols houden, zeker bij de jeugdzorg. De zorg voor onze kinderen dient altijd voorop te staan. De PvdA is nog steeds  voor een warme overdracht van verantwoordelijkheden. Ook als we extra middelen moeten inzetten. Moties van die strekking, dienen we in samen met de SP.

Krimp
Er is veel creativiteit nodig om de leefbaarheid in krimpgemeenten op peil te houden. De toestandsmonitor wijst op de verstedelijking van bijvoorbeeld podiumkunsten en de bibliotheek en naar de toenemende  afstand naar de plattelandshuisarts.

De PvdA dient een amendement in voor een experimentenpot waaruit veelbelovende ideeën en initiatieven van burgers voor het behoud van de leefbaarheid in krimpgemeenten een bijdrage kunnen krijgen. Zo wordt ervaring opgedaan met verschillende initiatieven. Initiatieven die een goede bijdrage blijken te leveren aan de leefbaarheid kunnen in andere gemeenten worden herhaald.

Bij de voorjaarsnota hebben we het grote financiële debat. Dat is reden om bij deze begrotingsbehandeling terughoudend te zijn met extra uitgaven, de PvdA wil ze kunnen beoordelen in een totaalkader. We gaan dan  niet alleen over bezuinigingen praten, maar ook over groeistimulering. Ondanks de grote problemen willen we perspectief bieden aan wijk en werk.

Daar gaan we voor, als PvdA.