Uit het bestuur: impulsen voor nieuwe politiek

Wereldwijd is sprake van een nieuwe strijd om de vraag hoe we de samenleving willen inrichten. Alle gevestigde belangen in onze systemen staan daar bij onder druk. Dat is een goeie zaak! De dagen voor Kerst hoor je vredige gedachten op te schrijven en ik val u lastig met strijd. Dat is juist om de vrede op een actieve manier te bewaren en te bewaken.

Wereldwijd is een beweging op gang die om nieuwe ruimte voor burgers vraagt, om niet het recht van de sterkste te laten zegevieren maar juist om mensen zelf het heft in handen te laten nemen (of te geven). In Nederland dreigt het Energieakkoord ingewikkelde hindernissen op te werpen  voor lokale energie-coöperaties. Aanpassen dat akkoord. In Mali hebben lokale NGO’s last van belang van internationale organisaties en van Westerse controledrang: make it simple met het oog op de kracht van lokale mechanismen.

Te vaak hebben we in naam van het gezag van de centrale staat te maken met ongebreidelde invloed op lokale processen en lokale verhoudingen. We kennen de
rechtstaat, ‘the rule of law’. Het is belangrijk dat we daar actief werk van blijven maken en het niet als louter rechtssymbool een plaatsje geven in de nationale  pronkkast, veilig achter slot en grendel. Ook lokaal is bij tijd en wijle een revival nodig van rechtstatelijk denken, juist ook met het oog op ruimte voor burgers, burgerparticipatie, accountabilty en vernieuwing van het democratisch systeem.

Ik ben veel op pad in andere landen, soms ver weg, soms dichtbij en het valt op dat in Zanzibar, in Roemenië, in België, in Duitsland ieder op eigen wijze actief zoekt naar het integreren van vormen van burgerparticipatie in het debat over de toekomst van de democratische rechtstaat. Lijkt mij een goede zaak om daar naast mooie en stevige campagnes, aandacht aan te besteden. Voor je het weet hebben politieke partijen zichzelf overleefd. Op zichzelf hoeft dat geen ramp te zijn, als er maar een werkbaar alternatief is ontstaan dat de zorg voor democratie, rechtstaat en vrede lokaal, nationaal en internationaal borgt.

Goede dagen, rust lekker uit want er ligt nog veel werk.

Jean Eigeman, voorzitter Gewest Gelderland